Eng Etude, déi am Joer 2006 zu Lëtzebuerg an den Altersgruppen 9, 14 an 18 Joer realiséiert ginn ass, bestätegt leider den europawäiten Trend: di motoresch Defiziter, d’Inaktivitéit a gesondheetlech Risiken hunn bei eise Kanner a Jugendlechen an de leschte Joren extrem zougeholl. Kierperlech Aktivitéiten am Alldag a sportlech Aktivitéiten an der Fräizäit an an de Veräiner huele mam Alter däitlech of. Dogéint geet den deegleche Fernsehkonsum an d’Beschäftegung mat Spillkonsolen, Computer, Tablett a Smartphone staark an d’Lut.
Dat bréngt mat sech, datt 15 % vun den ënnersichte Meedercher an 20% vun den ënnersichte Jongen an der Grondschoul iwwergewiichteg respektiv adipös sinn. 18% vun de Kanner a Jugendlechen hunn uginn, datt si Kappwéi hunn, 14% kämpfe mat Aschlofstéierungen an 13% hunn uginn, datt si Réckewéi hunn. 20 % vun eise Kanner a Jugendleche sinn an engem reegelméissege medezinesche Suivi. (cf Bös, K. (2006) et al.)
D’Zesummenhäng tësche motorescher Leeschtungsfäegkeet, kierperlech-sportlecher Aktivitéit a Gesondheet si scho laang net méi vun der Hand ze weisen. Vu datt d’Eropsetze vun de Sport- an domadder de Schoulstonnen sech als schwiereg erweist, ass et ubruecht, sech no anere Méiglechkeeten ëmzekucken, wéi d’Kanner an hirer Schoulzäit zu méi Beweegung kommen.
De Begrëff « Beweegte Schoul» ass am Kader vun der Grondschoul fir di éischte Kéier vum Schwäizer Pedagog Urs Illi am Laf vun den 80er Joren benotzt ginn. Hie baséiert sech op eng medezinesch-gesondheetlech (Beweegung als Gesondheetsressource) respektiv op eng entwécklungs- a léiertheoreetesch Begrënnung (Beweegung als Element vun der kandheetlecher Entwécklung, Beweegung als zousätzleche Sënnes- an Erfarungskanal). Dem Urs Illi no geet et grondsätzlech dorëm, méi Beweegung an déi traditionell “Sëtz-Schoul” ze kréien. Duerch eng kand- a léiergerecht Rhythmiséierung vum Unterrecht, duerch beweegten a selbststännegt Léieren, duerch Beweegungspausen, duerch ugepasste Miwwel an duerch participativ a gesondheetsfërdernt Organisatiounsstrukture kënne mer d’Schoulen änneren. (Abeling, I/ Städtler, H., 2008).
D’Virdeeler vun der beweegter Schoul op d’Schüler si : Dat Geléiert gëtt beser verankert andeems d’Schüler sech beweegen a mat alle Sënner léieren; d’Gehir gëtt besser duerchblutt, d’Beweegung huet eng positiv Auswierkung op déi physesch a psychesch Entwécklung vun de Kanner; déi koordinativ Kompetenzen an d’Gläichgewiicht vun de Kanner verbesseren sech, esou datt et zu manner Akkzidenter kënnt an d’Selbstwäertgefill vun de Kanner an d’Lut geet; sozial a kommunikativ Kompetenze ginn opgebaut; Uspaanung a Stress ginn ofgebaut; de Schoulalldag ass besser rythmiséiert (Belaaschtung – Entspaanung); d’Leeschtungsfäegkeet an d’Konzentratioun vun de Kanner verbessere sech.
Beweegungspause sinn Ënnerbriechungen vum Unterrecht an deenen geziilt Beweegungsübunge gemaach ginn. De Wiessel tësche rouegen a beweegte Phasen ass méi léierfrëndlech a schülergerecht a kann den Unterrecht beliewen. Dës Pause kënnen agesat ginn :
Et gi verschidden Zorte vu Beweegungspausen, déi Müller & Baumberger (2004) no kategoriséiert ginn an „Gelenker mobiliséieren“, „Muskulatur aktivéieren“, „Konzentratioun opbauen“ souwéi „Wuelbefannen ënnerstëtzen“.
Beweegt Léiere bedeit den Unterrecht esou ze gestalten, datt d’Schüler an d’Schülerinnen d’Léierinhalter durch Erliewen, Iwwerleeën an Handele kenne léieren an esou d’Zesummenhäng begräife kënnen.
Contenuen, déi op dës Manéier erschafft ginn, verankeren sech besser am Gediechtnes vum Kand. Sou ka Liesen, Rechnen, Schreiwen an der Schoul och mat Beweegung duergestallt ginn, z.B. sprangen um Buschtawenteppech, rechne mat grousse Wierfelen, eenzel Wierder um Bueden zu engem Satz zesummesetzen a se sprangen.
An der Literatur gëtt tësche Beweegung als “lernbegleitende Funktion” an “lernerschließende Funktion” ënnerscheet. Lernbegleitend kann z.B. bedeite fir Oplockerungsmomenter, Entspaanungsphasen, dynamescht Sëtzen oder Léieren u Statiounen an den Unterrecht anzebannen. Lernerschließend bedeit, datt Léieren duerch an a Beweegung stattfënnt, z.B. rechnen oder auswenneg léieren a Beweegung.
D’Erfarungen an de Schoule weisen, datt et méi einfach ass mat Beweegungspausen unzefänke fir eng gewësse Reegelméissegkeet sécherzestellen. Esou kënnen dës Beweegungspausen an enger éischter Phase zu fixe Momenter virgesi ginn (z.B. tëschen 2 Stonnen). Och besteet d’Méiglechkeet all Woch en anere Schüler als Responsabelen ze designéieren, deen den Enseignant entweder drun erënnert respektiv déi Woch selwer Beweegunspausen eraussicht. Eng weider Alternativ wär fir dës Pausen um grousse Stonneplang, deen an der Klass oder op der Dier hänkt, ze visualiséieren. Domadder entwéckelt sech lues a lues e Ritual: no enger kuerzer Agewinnungszäit froen d’Schüler automatesch no de Beweegungspause respektiv erkennt den Enseignant, wann de Rimm bei de Kanner erof ass. Duerno kënnen da lues a lues Aktivitéiten zum beweegte Léiere geplangt an ëmgesat ginn.
An der Etude vun der Uni Lëtzebuerg hunn 80% vun de befrote Schüler uginn, datt si op fräiwëlleger Basis a reegelméisseg un de Beweegungsaktivitéiten an der Klass deelhuelen. 70% vun de Schüler hunn der Ausso zougestëmmt, datt hinnen de beweegten Unterrecht méi Spaass mécht wéi de klasseschen Unterrecht.
D’Resultater aus der Etude vun der Uni Lëtzebuerger weisen e positiven Echo säitens den Elteren. Méi wéi 60% vun de befroten Eltere schwätze vun enger Plus-Value vum Projet. Se hu festgestallt, datt hiert Kand méi Freed un der Beweegung an um Sport huet an datt sech seng Beweegungskoordinatioun an hiren Ae verbessert huet. Doriwwer eraus hu se uginn, datt hir Kanner léiwer an d’Schoul ginn, datt sech d’Klasseklima an och d’Relatioun mam Enseignant däitlech verbessert huet.
Eng Implementatioun um Niveau vun der Schoul setzt eng Participatioun vun allen Enseignantë viraus an deelweis och Investitiounen um Niveau vun der Gestaltung vun de Schoulräim (bannen a baussen). Aus deem Grond soll een d’beweegte Schoul och ënnert dem Aspekt vun der Schoulentwécklung betruechten.
Et ass kloer, datt sech dëst Konzept net vun haut op muer einfach implementéiere léisst. An deem Sënn ass et rotsam fir d’Beweegung am Unterrecht als längerfristeg Zilsetzung an de PDS ze verankeren a sech eng Marschroute iwwer 3 Joer ze ginn. Den I-DS kann de Schoulen heibäi zur Säit stoen a se bei dëser Entreprise begleeden.
Vum Schouljoer 2017-2018 un, kommen, op Ufro, Membere vum Aarbechtsgrupp “clever move“ an är Schoul respektiv Maison Relais, fir iech de Projet wärend enger Plenière ausféierlech virzestellen. Benotzt dëse Kontakt Fomulär fir weider Informatiounen ze kréien.
“Ech fannen d’Beweegungspause gutt, well ee sech och heiansdo e bëssen austobe muss, an dat eng gutt Geleeënheet ass.“
